Wil je de milieu-impact van je product of dienst in kaart brengen, maar twijfel je of je beter kunt kiezen voor een CO2-voetafdruk (carbon footprint) of een levenscyclusanalyse (LCA)? In dit artikel leggen we helder uit wat beide benaderingen inhouden, waarin ze van elkaar verschillen en hoe je bepaalt welke methode het best past bij jouw doelen.
Wat is een CO2-voetafdruk (carbon footprint)?
De CO2-voetafddruk – ook wel klimaat voetafdruk genoemd – geeft de hoeveelheid broeikasgassen weer die veroorzaakt worden door een bepaalde activiteit. Het is een breed begrip dat toegepast kan worden op verschillende niveaus:
- Een Product Carbon Footprint (PCF) of product voetafdruk brengt de uitstoot in kaart van een specifiek product of dienst, over de hele levenscyclus – van grondstof tot einde levensduur (end-of-life).
- Een Corporate Carbon Footprint (CCF) of bedrijfsvoetafdruk kijkt naar de totale uitstoot van een organisatie. Hierbij wordt meestal de Greenhouse Gas (GHG) Protocol gebruikt, die onderscheid maakt tussen directe uitstoot (scope 1), indirecte uitstoot van ingekochte energie (scope 2) en overige uitstoot in de keten (scope 3).
Wat is een Levenscyclusanalyse (LCA)?
Een levenscyclusanalyse, ook wel bekend onder de Engelse termen life cycle assessment of environmental footprinting, brengt de volledige milieu-impact van een product of dienst in kaart, over de gehele levenscyclus – van grondstofwinning tot afvalverwerking. In tegenstelling tot een CO2-voetafdruk kijkt een LCA niet alleen naar klimaatverandering, maar ook naar andere milieu-indicatoren, zoals waterverbruik, landgebruik, eutrofiering en verzuring.
Een LCA geeft dus een breed en compleet beeld van de milieu-impact. Dit voorkomt ook dat verbeteringen op het ene vlak (bijvoorbeeld minder CO2) ten koste gaan van een ander vlak (zoals meer waterverbruik) – ook wel ‘burden shifting’ genoemd.
Wil je weten hoe een LCA precies werkt? Lees dan ook ons artikel over de basis van LCA.
Wat zijn de verschillen en overeenkomsten?
Een product CO2-voetafdruk (PCF) en een LCA richten zich allebei op het productniveau, hanteren vaak dezelfde systeemgrenzen en zijn gebaseerd op dezelfde methodologie – de ISO 14067-standaard voor carbon footprint heeft de LCA-standaarden ISO 14040 en 14044 als basis.
Het grote verschil? Een product CO2-voetafdruk richt zich enkel op de klimaatimpact, terwijl een LCA een breed scala aan milieueffecten in kaart brengt.
Wat dataverzameling betreft zijn er nauwelijks verschillen. Je kunt met ongeveer dezelfde gegevens dus veel meer inzichten krijgen als je kiest voor een LCA in plaats van alleen een product .
Wel is het interpreteren van een LCA vaak iets ingewikkelder, juist omdat er meerdere indicatoren zijn. Voor sommige impactcategorieën bestaat ook minder wetenschappelijke consensus of zijn er verschillende meetmethodes beschikbaar. Gelukkig zijn er manieren om resultaten te versimpelen, zoals de resultaten van de verschillende impact categorieën samen te voegen tot één ‘single score’.
Carbon footprints worden veel toegepast op zowel product- als organisatieniveau. LCAs worden vooral gebruikt op productniveau. De Europese Commissie heeft wel een LCA methodiek ontwikkeld voor organisaties, de Organizational Environmental Footprint (OEF) methode, maar deze wordt minder breed toegepast dan het bekende Product Environmental Footprint (PEF)-kader. Toch kunnen LCA- of PCF-resultaten waardevolle input leveren voor footprinting op bedrijfsniveau, met name voor het berekenen van scope 3-emissies.
Wanneer kies je wat?
Of je kiest voor een carbon footprint of een LCA hangt af van wat je precies wilt bereiken:
Indien je op organisatieniveau kijkt,kun je het beste kiezen voor een corporate carbon footprint (bedrijfsvoetafdruk). Hiermee voldoe je aan belangrijke kaders zoals het GHG Protocol, Science-Based Targets (SBTi), CSRD, de VSME-richtlijn of bijvoorbeeld B Corp-certificering.
Indien je je op product-niveau richt,kun je zowel gaan voor een LCA als een product CO2-voetafdruk (PCF).
- Kies voor een levenscyclusanalyse (LCA) als je meer wilt dan alleen klimaatimpact en echt inzicht wilt krijgen in de volledige milieuvoetafdruk van je product. LCAs worden steeds belangrijker in Europese wet- en regelgeving. Zo is de PEF-methode voorgesteld als onderbouwing van milieuclaims in de nieuwe Green Claims Directive en vormt het de basis voor veel ecolabels. Met een LCA kun je (vergelijkende) claims onderbouwen met een PEF en ISO-conform rapport, milieuprofielen van je producten delen met ketenpartners, of milieu-hotspots identificeren bij productontwikkeling.
- Kies voor een product CO2-voetafdruk (PCF) als je alleen inzicht wilt in de klimaatimpact – bijvoorbeeld bij specifieke CO2-reductiedoelen, subsidieaanvragen waar enkel GHG-emissies nodig zijn, of als je snel een eerste inschatting (quickscan) wilt maken.
Meer weten?
Wil je meer weten over carbon footprints, LCAs, of ben je benieuwd welke methode het beste bij jouw situatie past? Neem gerust contact met ons op! Bij Foodprintsight bieden we heldere, praktische en op maat gemaakte oplossingen – van snelle carbon scans tot gedetailleerde, ISO-conforme LCAs – afgestemd op jouw doel, planning en budget.
